Plantiac Etiketten en Flessen

Op deze pagina wordt een poging gedaan de veranderingen in het ontwerp van flessen en etiketten weer te geven gedurende de geschiedenis van Plantinga Cognac / Plantiac.

Ergens tussen 1941 en 1962, want het label gebruikt "C.V.", hetgeen het bedrijfstype vanaf 1941 was, en vóór het eerste gebruik van het woord "Plantiac" in 1962.Er moet worden opgemerkt dat dit misschien helemaal geen vieux betreft, want "Cognac Vieux" betekent alleen maar "oude Cognac". Het zou dus best wel cognac kunnen zijn.

Vergelijk het linker etiket eens met dat van de "Jenever" in "Producten" > "Overig" > "Wat was er?" (klik hier) - de datering zal elkaar niet veel ontlopen. Van deze twee flesjes is de linker waarschijnlijk het oudste, omdat in de loop van de tijd etiketten eenvoudiger van vorm worden (makkelijker machinaal te verwerken).

Afbeeldingen van Edwin Kemner (drankminiaturen.nl).


De 40er jaren (misschien al vanaf 1937) tot 1957 (of eerder).

Plantinga's Cognac merk. Tamelijk donker etiket, Art Deco stijl. Teksten: "PLANTINGA'S COGNAC", "ZACHT EN BELEGEN" en "BOLSWARD". Bij één van de twee afgebeelde flessen verbindt een dun strookje het hoofd-etiket met het etiket om de nek. De fles is transparant groen. De zwart-wit afbeelding komt uit een Prijscourant van 1940. Het is onbekend welke van de twee flessen ouder is, al zijn de etiketten hetzelfde.

Kleuren-fles scan van Bastiaan Plantinga, zwart-wit scan en etiket detail van Peter Mulder.


Van 1957 (of eerder) tot 1962. Deze afbeelding komt uit een advertentie uit 1957.

Voornamelijk licht gekleurd label, met drie sterren aanwezig boven en buiten de vorm van het etiket. Het stuk met de drie sterren wordt door een dunne strook verbonden met het etiket om de nek. De volgorde van de tekst is "PLANTINGA", dan het Plantinga wapen, "COGNAC VIEUX", "ZACHT EN BELEGEN", een heel korte zin (misschien maar één woord, mogelijk "Bolsward"?) en dan een langere zin in een kleiner lettertype. Helemaal onderaan het etiket is een rechthoek met tekst en de handtekening van Louwrens Baltus Plantinga, kleinkind van Klaas Plantinga, er overeen. Deze handtekening zou op alle Plantinga Cognac / Plantiac flessen blijven. Alhoewel het niet is te zien wat er in de tekst van die rechthoek staat, is de inhoud waarschijnlijk hetzelfde als die van de etiketten van 1966 - 1973.

De kleur van de fles is niet zeker (het enige bewijs van dit type fles is zwart-wit). Misschien transparent, misschien zelfs wel ondoorzichtig.

Afbeelding van Bastiaan Plantinga.


1962 tot 1966.

Het "COGNAC VIEUX" is vervangen door "PLANTIAC VIEUX". Hiermee is de naam "Plantiac" voor het eerst op een etiket te vinden. Deze afbeelding komt uit een advertentie van 14 november 1962.

Scan van Bastiaan Plantinga.


1966 tot 1973.

De korte zin (c.q. het woord) is "K. PLANTINGA & Zn. C.V." geworden, de langere zin "DIST. 1ste KLASSE BOLSWARD LEEUWARDEN", de nog langere zin in kleiner lettertype is verdwenen. Het dunne strookje heeft "PLANTINGA BOLSWARD LEEUWARDEN". Het familiewapen heeft nu ook "Anno" en "1870" erin verwerkt, en "DE PLANTER" staat in de bannier eronder. De onderste rechthoek met de handtekening heeft de tekst "WIJ VERKLAREN DAT DIT PRODUCT ZACHT EN BELEGEN VERVAARDIGD IS VAN PRIMA GRONDSTOFFEN EN GARANDEREN DE KWALITEIT ONVOORWAARDELIJK MITS DE CAPSULE ONGESCHONDEN IS."
De flessen hebben een kurkdop en geen etiket aan de achterkant.
De 500 cc flessen wijken af van het ontwerp van de 1000 cc flessen. Zo laat het 500 cc etiket (onderste afbeeldingen) zien dat er geen lange strook papier van de sterren naar een eventueel nek-etiket loopt (wellicht is er geen nek-etiket). De steunkleur is ook donkerblauw in plaats van oranje-rood. Het heeft wel de scherpe hoeken aan de zijkant van de sterren en de stippen rechts en links van het "PLANTINGA" logo.

De foto's van de fles zijn van Bastiaan Plantinga. Scans zijn van Peter Mulder.

 


1973 tot 1978 (of misschien wel zo vroeg als 1974).

Het dunne strookje papier naar het nek-etiket, en het nek-etiket zelf, zijn verdwenen. De drie sterren staat nog steeds boven en buiten de vorm van het hoofd-etiket, alhoewel de hoeken daarvan wel wat zijn afgerond. Zie ook dat het liggend streepje onder  "ZACHT EN BELEGEN" weg is, evenals de stippen aan weerszijden van het "PLANTINGA" logo. Dit is de eerste 1000 cc fles die daadwerkelijk de inhoud aangeeft: "INH." links van het familiewapen, "1L" rechts.

Van de miniatuurflesjes die mogelijk bij deze periode horen is de bovenste een stuk dikker, heeft een inhoud van 50 cc. De onderste (40 cc) miniatuur is waarschijnlijk minder oud van de anderen.

Alle flessen zijn transparant groen en hebben vanaf nu eens schroefdop. De 40 cc miniatuur flesje afbeelding van drankminiaturen.nl.

 


1978 (of misschien al 1974) tot 1982 (of mogelijk 1981).

De drie sterren zijn nu één geworden met het hoofd-etiket. Nog steeds geen etiket op de nek. De teksten zijn veranderd naar "PLANTIAC" (geen groot "PLANTINGA" meer), het Plantinga wapen, "VIEUX", "ZACHT EN BELEGEN", "K. PLANTINGA & Zn. C.V." en "DIST. 1ste KLASSE BOLSWARD" (geen "LEEUWARDEN" meer). Naast het zwart-wit etiket (1000 cc) staat een fles afgebeeld die vermoedelijk een inhoud van 500 cc had (en het etiket heeft niet alle zinnen van de 1000 cc versie).

Zie dat het etiket van de 40 cc miniatuur inkepinkjes heeft aan de onderste rand, die andere grootte flessen niet hebben. Het valt te betwijfelen of er na deze periode in de tijd nog ooit wel Plantiac miniaturen zijn gemaakt.

Alle maten flessen waren toen waarschijnlijk nog groen. 1000 cc fles etiket scan en 500 cc fles foto van Bastiaan Plantinga.

 


Van 1982 (of misschien 1981) tot 1993 (of 1994).

De stijl van de rand rondom de drie sterren is veranderd. Het familiewapen is ook meer naar het midden verplaatst. De volgorde van de teksten is nu "PLANTIAC", "VIEUX", "extra zacht en belegen" ("extra" is toegevoegd), gevolgd door het wapen. Een etiket rondom de nek is weer aanwezig, met de naam "Plantiac" gekroond door 3 sterren. Het lettertype van de inhoud en "extra zacht en belegen" is nu dikker. Het achter-etiket noemt nu ook een streepjescode: 8 710631 001865 (200 cc), 8 710631 001858 (500 cc), 8 710631 001841 (1000 cc). De extra rechthoek met tekst onderaan het hoofd-etiket is nu veranderd in een goudkleurige rant met "DISTILLEERDERIJ EERSTE KLASSE K. PLANTINGA BOLSWARD" erin. De gouden onderrand bevat ook de specificatie van de inhoud. Het achter-etiket van 200 cc heeft weer van die inkepinkjes.
Alle flessen zijn inmiddels niet meer groen maar kleurloos transparant. Vanaf nu hebben ze ook de bekende Plantiac fles vorm, met 6 rijen diamanten (4 rijen bij flessen van 500 cc).

Scan van het 200 cc etiket van Peter Mulder.

 


????

De verandering is dat "extra zacht en belegen" nu "extra zacht" is. De tekst in de onderste goudkleurige rand is nu "PLANTIAC IS EEN GEDESTILLEERD PRODUCT BEREID VOLGENS TRADITIONEEL RECEPT". De tekst van het achter-etiket is ook veranderd.
Het is niet bekend of deze etiketten werden gebruikt vóór, na of zelfs tijdens de vorige periode. Vóór is niet logisch want ik had deze etiketten bij het maken van de eerste versie van deze site in 1998, en zulke oude etiketten had ik niet. Erna is ook niet logisch, want het nieuwe "donkerblauwe" design was er al bijna. Tijdens is eigenlijk ook niet logisch. Tussen 1989 en 1993, toen we Plantiac ontdekten, hebben we in elk geval alleen maar flessen van het vorige type gezien.


Van 1993 tot ongeveer 2000.

De etiketten veranderen van voornamelijk wit naar voornamelijk donker blauw, de grootste verandering sinds 1957. Bovenaan staat een nu wat meer gestyleerd familiewapen, met "ANNO" links en "1870" rechts. Daaronder "PLANTIAC", drie sterren, "VIEUX", "EXTRA ZACHT" en dan de onderste tekst "INH 1L", "PLANTIAC IS EEN GEDESTILLEERD PRODUCT VAN K. PLANTINGA & ZN, TE BOLSWARD, BEREID VOLGENS TRADITIONEEL RECEPT." en "35%VOL". De "DE PLANTER" tekst in de banier onder het familiewapen is "HET PLANTERTJE" geworden. De tekst in de gouden onderrand is verdwenen.

Bij de 200 cc etiketten valt het op de schaduw van het Plantiac logo een soort drukfout heeft. Ook zijn er nu inkepinkjes aan de onderste rand, en de getallen "52313" (voorkant) en "52314" (achterkant) in de onderste rand.

Het achter-etiket van de 500 cc fles heeft ook inkepinkjes aan de onderrand.

 

 


Van ruwweg 2000 tot 2004.

Het Plantiac logo krijgt een gedeponeerd warenmerk teken ®. De "35%VOL" tekst is ook veranderd, door "ALC.35%VOL".


Tussen 2004 en 2007.

De productie van Plantiac gaat naar Boomsma. Alle streepjescodes zijn veranderd: 8 711114 280029 (200 cc), 711114 280036 (500 cc) en 711114 280050 (1000 cc).

Op de etiketten van 200 cc zijn de inkepinkjes aan de onderrand mogelijk niet meer aanwezig (dat kan ook zijn omdat dit een scan is van een ongebruikt etiket). Ook is er een ander nummer op het voor-etiket, "25199" (verticaal, rechter rand).

Scans mogelijk gemaakt door Boomsma.

 


2007 tot heden.

De etiketten zijn vanaf nu gelijmd (en dus niet meer af te weken). De onderste tekst is nu  "PLANTIAC IS EEN GEDESTILLEERD PRODUCT VAN vh K. PLANTINGA & Zn., TE BOLSWARD, BEREID VOLGENS TRADITIONEEL RECEPT." ("vh" betekent "voorheen"). Het achter-etiket zegt no ook "vh in Bolsward".
Zie dat het 500 cc etiket nu meldt dat het wordt gemaakt in Leeuwarden bij Boomsma, evenals een nieuw nummer, "25201" number. De flessen van 200 cc hebben de "vh in Bolsward" tekst niet, zijn zelfs niet gewijzigd t.o.v. de versie van 2004 tot 2007.

Scans mogelijk gemaakt door Boomsma.

 


Dit zijn de officiële ontwerpen voor de Plantinga flessen (tegenwoordig gebruikt voor 200 cc en 500 cc flessen Friesch Rood Bessen Jenever en Plantiac). Voor de hele PDF documenten, klik hier voor de 200 cc fles en hier voor de 500 cc fles.

De 500 cc flessen zijn voor het laatst geproduceerd in 2007. De toenmalige eigenaar van het merk (Boomsma) kocht alle lege flessen van de voormalige eigenaar (UTO) en bottelde die.